Historia i zasady gry Futbolu Amerykańskiego
Football amerykański to jeden z najpopularniejszych sportów drużynowych w Stanach Zjednoczonych. W rozgrywkach uczestniczą dwa jedenastoosobowe zespoły, a celem gry jest zdobycie większej liczby punktów od przeciwników.
Krótka historia Footballu Amerykańskiego
Football amerykański w Stanach Zjednoczonych powszechnie nazywany jest footballem i jest to sport piłkarski, pochodzący z Wysp Brytyjskich. Powstał on z połączenia zasad rugby i piłki nożnej, w połowie XIX wieku.
Pierwszy, oficjalny mecz footballu amerykańskiego rozegrano 6 listopada 1869 roku w Nowym Brunszwiku w stanie New Jersey. Na przeciw siebie stanęły wówczas drużyny uczelni Rutgers University i Princeton University. Pierwsza z drużyn zwyciężyła, wynikiem 6:4.
Właściwe przepisy dotyczące gry w football amerykański opracowano w latach 80-tych XIC wieku, z inicjatywy Waltera Campa, trenera na Uniwersytecie Yale. W ten sposób rozróżniono pojęcie rugby i footballu. W roku 1912 grano w football amerykański na zasadach, wykorzystywanych po dziś dzień. W 1916 roku football stał się sportem narodowym w Stanach Zjednoczonych i rozpoczęto rozgrywki corocznego Rose Bowle, pomiędzy uczelniami wyższymi wschodu i zachodu.
W 1920 roku utworzono ligę American Professional Football Association, która w późniejszym czasie przekształciła się w ligę NFL – National Football League. Pierwszy puchar Super Bowl pomiędzy ligą NFL a AFL, odbył się w 1967 roku. W 1970 roku obie ligi połączyły się.
Zasady gry
Zawodnicy grają w football amerykański przy użyciu specjalnej, jajowatej piłki, którą mogą rzucać ręką, wykopywać, nieść lub przekazywać z rąk do rąk pomiędzy zawodnikami. Punkty zawodnicy zdobywają:
• Przenosząc piłkę poza goal line, tzw. linię punktową,
• Przerzucając piłkę do zawodnika stojącego na „end zone”, czyli w polu punktowym,
• Wykupując piłkę na bramkę przeciwnika, czyli tzw. field goal.
Jak zdobywa się punkty?
Mecz footballu amerykańskiego wygrywa ta drużyna, która zdobędzie więcej punktów niż przeciwnicy. Specyficzne zasady naliczania punktów są cechą charakterystyczną dla footballu amerykańskiego. Warto je poznać, aby móc śledzić bardziej świadomie mecze zawodowej Ligi footballowej, tak w Ameryce, jak i w Polsce.
Zawodnicy mogą zdobywać punkty na różne sposoby:
• Dokonując przyłożenia – z języka angielskiego touchdown. Każde przyłożenie to 6 punktów na koncie drużyny footballowej. Przyłożenie polega na tym, że zawodnik wbiega z piłą w pole punktowe przeciwnika lub łapie podanie zawodnika ze swojej drużyny, będąc w polu punktowym. Po dokonaniu przyłożenia, drużyna uzyskująca punkty przystępuje do tzw. podwyższenia, polegającego na kolejnym ataku. Piłka kładziona jest na 2 jardzie boiska, a następnie przeprowadzana jest akcja poprzez wykop, albo akcję dolną. Jeśli drużyna wykopuje piłkę, to kolejny punkt uzyska, jeśli przeleci ona pomiędzy słupkami bramki i nad jej poprzeczką. 2 punkty przydzielane są za udaną akcję dolną, kończącą się przyłożeniem.
• Dokonując bezpiecznego zagrania – jest to z języka angielskiego zagranie safety, za które drużynie przysługują 2 punkty. Zagrania bezpieczne dokonywane są przez zawodników obrony i polegają na szarżowaniu zawodnika ataku niosącego piłkę, do chwili, gdy ten wypuści piłkę lub rzuci ją celowo na ziemię.
• Dokonując kop na bramkę –z języka angielskiego jest to field goal, który skutkuje dopisaniem drużynie 3 kolejnych punktów. Z kopem na bramkę mamy do czynienia, gdy piłkę uda się kopną pomiędzy słupami i nad poprzeczką braki przeciwnika.
Podstawowe reguły
Celem, do którego dążą zawodnicy każdej z drużyn w meczu footballu amerykańskiego, jest zdobycie jak największej liczby punktów. Zespół utrzymuje piłkę w tzw. posiadaniu, jeśli w czterech próbach uda mu się przenieść ją w stronę pola punktowego drużyny przeciwnej, o co najmniej 10 jardów, co odpowiada około 9 metrom. Obrona zespołu przeciwnika stara się skutecznie odebrać piłkę atakującym. Kiedy dojdzie do przejęcia, druga z drużyn rozpoczyna atakować, starając się zdobyć punkt.
Przed każdym zagraniem rozgrywający przekazuje swoim zawodnikom z drużyny strategię gry. Na każdą kolejną próbę wybierana jest konkretna akcja. Na przekazanie informacji rozgrywający ma tylko kilkadziesiąt sekund, pomiędzy zakończeniem jednej i rozpoczęciem kolejnej próby zagrania.
Istnieją dwa podstawowe rodzaje zagrań w footballu amerykańskim, mianowicie:
• Akcja podaniowa, kiedy rozgrywający rzuca piłkę do jednego z zawodników swojej drużyny,
• Akcja biegowa, kiedy rozgrywający po rozpoczęciu akcji oddaje piłkę w ręce innego zawodnika, który stara się przebiec z nią jak najwięcej jardów. Obrona drużyny przeciwnej, niemającej piłki, stara się rozszyfrować strategię przeciwnika i przechwycić piłkę, uniemożliwiając zdobywanie jardów, przez przewrócenie gracza posiadającego piłkę.
Akcja w rozgrywce rozpoczyna się w momencie, gdy środkowy zawodnik linii ofensywnej podniesie piłkę z ziemi i przekaże ją w ręce rozgrywającego. Akcja ofensywna zostaje zakończona, gdy zawodnik z piłką znajdzie się poza boiskiem, zostanie przewrócony lub gdy piłka dotknie ziemi po niecelnym podaniu pomiędzy zawodnikami.
W footballu amerykańskim stosowane są kary za przewinienia, np. za falstart, czy blokowanie przeciwnika w plecy, lub chwytanie za kratkę w kasku. Sędzia podnosi wówczas żółtą flagę i odlicza od drużyny dokonującej przewinienia jardy.
